Κριτική για την Ουρανόπετρα από την συγγραφέα Βάντα Κουτσοκώστα..

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΛΠΟΥΖΟΣ

Ουρανοπετρα – η δωδεκάτη γενιά

εκδόσεις  Μεταίχμιο

      Ουρανοπετρα είναι ο τίτλος του νέου μυθιστορήματος του βραβευμένου ηπειρώτη συγγραφέα και ποιητή  Γιάννη Καλπουζου το οποίο εδω και αρκετό καιρό δεσπόζει στις προσθήκες όλων των βιβλιοπωλείων της χώρας  και παραμένει σταθερά στις πρώτες σειρές των ευπόλητων ενώ έγινε μπεστ σελερ από την πρώτη κιόλας εβδομάδα της κυκλοφορίας του.

      Γνωστός πλέον στο ευρύ κοινό και αποδεκτός όχι μόνο από αναγνώστες αλλά και κριτικούς ο Αρτινός συγγραφέας,  μπορούμε με υπερήφανα να πούμε ότι  συγκαταλέγεται στους αριστοτέχνες του ιστορικού μυθιστορήματος μετά βεβαίως και τη μεγάλη επιτυχία του βραβευμένου «Ιμαρετ »  και  « Άγιοι Δαίμονες »  που προηγήθηκαν από τον ίδιο εκδοτικό οίκο.

 Ωστόσο όποιος γνωρίζει το έργο του συγγραφέα από τα πρώτα του βήματα,  έχει ήδη αναγνωρίσει και την αξία του  στο υπαρξιακό μυθιστόρημα και διήγημα ( Μεθυσμένος Δρόμος, Παντομίμα Φαντασμάτων, Μόνο να τους άγγιζα).  Άλλωστε μελετώντας την Ουρανοπετρα  που  έχει κυρίως χαρακτηριστεί ιστορικό η για να είμαστε πιο ακριβείς
μυθιστόρημα εποχής, όποιος έχει ειλικρινά και έντιμα εντρυφήσει στο σύνολο του έργου του Γιάννη Καλπούζου  και δη του ποιητικού ( Έρωτας νυν και αει, Το νερό των ονείρων κ.α) θα συναντήσει εδω αρκετά θετικώς συγκρίσιμα στοιχεία υπαρξισμού και θα διαπιστώσει ένα μοναδικό σταθερό ύφος , μια διαρκή  αγωνία για το βαθύτερα σημαντικό, ένα αέναο ταξίδι στο σύμπαν της ψυχής με προορισμό την αυτογνωσία και την καλλιέργεια όλων εκείνων των εσωτερικών δυνάμεων και χαρισμάτων του ανθρώπου τα οποία εάν κινητοποιήσει μπορεί να αναγεννηθεί από τις στάχτες του, να αναδυθεί μετά τη βαθιά κατάδυση, να αναληφθεί στο σύμπαν  των άλλων και μετά από όλη αυτή την ευεργετική βάσανο, εύκολα πλέον από το εγώ θα φτάσει στο εμείς, θα αντισταθεί, θα συμμετάσχει, θα δράσει, θα συνεισφέρει, θα αποτελέσει τροχοπέδη απέναντι στο κακό, το άδικο, το διεφθαρμένο. 

     Όλα τούτα ανακαλύπτει κάνεις ως ανεκτίμητο θησαυρό σε αυτό το πολυσέλιδο πυκνογραμμένο βιβλίο του Γιάννη Καλπούζου το οποίο εκτός των άλλων προκαλεί έκπληξη τόσο για την ιδιωματική Κυπριακή γλώσσα του όσο και για το πλήθος των γνώσεων που προσφέρει όχι μόνο από ιστορική, αλλά και  ηθογραφική, εθνολογική, κοινωνιολογική και λαογραφική άποψη. Στον περιορισμένο  χώρο που έχει τη δυνατότητα τούτη η εφημερίδα να αφιερώσει σε ένα μεγάλο από λογοτεχνική άποψη βιβλίο, επιλέξαμε να επικεντρώσουμε την αναφορά μας όχι στην «ομηρική» θα έλεγα πλοκή της τόσο συναρπαστικής μυθιστορίας του αλλά κυρίως στο υπόστρωμα του καμβά αυτής. Κι αυτό, γιατί με φόντο κορυφαία ιστορικά γεγονότα στην Κύπρο της ενετοκρατίας   και στην Κύπρο της οθωμανικής κατοχής αργότερα  όταν το νησί γίνεται βορρά στη διαμάχη ανάμεσα στο οθωμανικό και ενετικό στοιχείο ( 1569,1572) αλλά και  εκείνη του 19 ου αιώνα ( 1890 -1900) στο δεύτερο μέρος όταν πλέον καταδυναστεύεται από τη διαπάλη των Οθωμανών με τους Άγγλους,  ο συγγραφέας πλέκει το μύθο και τις ιστορίες των ηρώων του αναπλάθοντας την εποχή πέρα από τα  ιστορικά γεγονότα κυρίως μέσα από την καθημερινότητα και τον σκληρό αγώνα της   ζωής όχι μόνο στα μεγάλα και σημαντικά αλλά και στα μικρά τα απλά και ασήμαντα σε πρώτη ματιά, που όμως είναι αυτά που καθορίζουν τις περισσότερες φορές παρελθόντα και μελλούμενα καθώς σφυρηλατούν χαρακτήρες κρατούν σε εγρήγορση συνειδήσεις χαράζουν πορείες όχι μονό στον έξω κόσμο αλλά κυρίως στο εσωτερικό των ανθρώπων στα δύσβατα  μονοπάτια και τα δαιδαλώδη αδιέξοδα του νου και της ψυχής. 

Δύσκολες εποχές, βασανιστικές. Τα δεινά της φεουδαρχίας, η καταπάτηση κάθε ανθρώπινης άξιας, η βία, η εξαθλίωση, η σκληρή παιδική εργασία, η ανελέητη συμπεριφορά  φοροεισπρακτόρων και τοκογλύφων, η φρίκη που σκορπούσαν οι συμμορίες και όλοι όσοι γινόταν όργανα της απολυταρχικής εξουσίας, δυο κόσμοι μοιρασμένοι στα δυο, από δω οι εξουσιαζόμενοι στο έλεος της δυστυχίας, από εκεί οι εξουσιαστές άπληστοι, αλαζόνες και δυνάστες. η αέναη πάλη των τάξεων σε όλο της το μεγαλείο.  

   Έτσι λοιπόν, όποιος είναι υποψιασμένος και έχει διάθεση για περισσότερες αναγνώσεις,  πίσω από τα συναρπαστικά γεγονότα, τις ιστορικές λεπτομέρειες, τις ακριβείς περιγραφές ,  τη συγκλονιστική αφήγηση, τους δυνατούς χαρακτήρες ιδίως του Γερόλεμου και του απογόνου του Αδάμου, στη συνύπαρξη του κωμικού με το τραγικό, στις συγκινησιακά  φορτισμένες στιγμές από τα ίδια τα γεγονότα και τις ανατροπές της ζωής, στον αγώνα των ηρώων για επιβίωση, στους παθιασμένους έρωτες , τις δολοπλοκίες, τις προδοσίες και τα αχαλίνωτα πάθη, θα ανακαλύψει την  αγωνία του συγγραφέα για την ουσία της ζωής και τη σημασία της , για το ρόλο του καθενός μας πάνω στη γη  και τον επαναπροσδιορισμό αξιών και εννοιών οι οποίες μας συνδέουν με  τόπους , ανθρώπους και ιστορίες  όχι συμβολικά,  αλλά ουσιαστικά, ιδωμένες  από την ανθρώπινη πλευρά, αφήνοντας  στο φως για τις επόμενες γενιές κρυμμένες αλήθειες και ασυγχώρητα λάθη. Η ευθύνη, όπως αναδύεται από το μυθιστόρημα αυτό, δεν είναι μόνο συλλογική είναι κυρίως και πρώτα ατομική. Αυτό  που έχει σημασία. είναι μέσα από τη γνώση του εαυτού μας  και την αναζήτηση της αλήθειας  να ανακαλύψουμε αυτή την ευθύνη, συλλογική και προσωπική,  γιατί όπως λέει και ο Αδάμος  κεντρικός ήρωες του βιβλίου στο δεύτερο μέρος, όπου πατούμε είναι δικός μας δρόμος .   

Πηγή: Εφημερίδα ΠΥΡΡΟΣ