Συνέντευξη "Ραδιοτηλεόραση"

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΙΝΑ ΠΑΝΩΡΙΟΥ

Η ιδέα για το Ιμαρέτ προήλθε από την ιστορία ενός προγόνου σας …

Το αρχικό κίνητρο προήλθε από την ιστορία ενός προγόνου μου, τον οποίον 13 ετών αιχμαλώτισαν οι Τούρκοι κατά την έξοδο του Μεσολογγίου και τον έφεραν σκλάβο στην Άρτα, όπου καλόγεροι εξαγόρασαν την ελευθερία του. Μελετώντας όμως το πολυφυλετικό και πολυπολιτισμικό περιβάλλον της πόλης γοητεύτηκα και καθώς διαπίστωνα ότι μου επέτρεπε να γράψω για όλα όσα με ενδιέφεραν, προχώρησα στη συγγραφή του Ιμαρέτ, εγκαταλείποντας την αρχική ιδέα.

Τοποθετήσατε την δράση του Ιμαρέτ στη γενέθλια πόλη  την Άρτα

Η συγκινησιακή σχέση μου με τον γενέθλιο τόπο με οδήγησε σ’ αυτό. Θα μπορούσε όμως να διαδραματίζεται σε οποιαδήποτε πόλη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με αντίστοιχο

πολυφυλετικό περιβάλλον, την ίδια όμως χρονική περίοδο, γιατί ήδη είχαν γίνει πολλές μεταρρυθμίσεις ως προς την ισονομία των πολιτών και την παροχή ελευθεριών στους ραγιάδες.

Δείχνετε να αγαπάτε εξ ίσου τον Τούρκο με τον Έλληνα πρωταγωνιστή σας

Γενικότερα αγαπώ όποιον διακατέχεται από πανανθρώπινες αξίες και ιδανικά, ανεξάρτητα σε ποια φυλή ή θρήσκευμα ανήκει. Εξάλλου, στο Ιμαρέτ, για να φανεί η «αντίπαλη» αλήθεια, όφειλα να γίνω μέρος του κόσμου των ηρώων μου και ένα με την ψυχοσύνθεση του καθενός.     

Υπέροχος ο παππούς Ισμαήλ, ίσως ο πιο γοητευτικός χαρακτήρας του Ιμαρέτ

Εκείνος εκφράζει σε μεγάλο βαθμό και τη δική μου φιλοσοφία και κοσμοθεωρία για τη ζωή.  Αγαπημένος και για τη συντριπτική πλειοψηφία των αναγνωστών. Κάθε κουβέντα του αποτελεί απόσταγμα σοφίας, στέκεται πέρα από τα πάθη και τις μισαλλοδοξίες και φιλοσοφεί πάνω στη ζωή και στο χρόνο, οι οποίες ως αμφίρροπες φυσικές δυνάμεις, συγκρούονται. Και το αποτέλεσμα αυτής της σύγκρουσης συνοψίζεται στη παροιμία που χρησιμοποιεί: «Κάθε μάνας γέννα, πεσκέσι του θανάτου». Μια αμείλικτη αλήθεια η οποία θυμίζοντας μας το πεπερασμένο της ζωής μπορεί να χαλιναγωγήσει την αλαζονεία μας, τις μικροπρεπείς και υπερφίαλες συμπεριφορές μας, τις αδικίες, τις έχθρες και να μας βοηθήσει να δούμε τις πραγματικές διαστάσεις των επιδιώξεων μας. 

Έλληνες, Τούρκοι και Εβραίοι συμβιώνουν  αρμονικά.  Δύσκολο να το πιστέψει  κανείς στους εύφλεκτους  καιρούς τους σημερινούς…

Υπήρχαν και εντάσεις και διαφορές και φανατισμοί και ανταγωνισμοί όπως περιγράφονται στο μυθιστόρημα. Όμως η γενική εικόνα σε ήρεμους καιρούς, χαρακτηριζόταν από  αρμονικές σχέσεις μεταξύ των απλών ανθρώπων. Είναι αποκαλυπτικό αυτό που γράφει ο Παγανέλης το 1882, και υπάρχει ως προμετωπίδα στο βιβλίο, περί στενοτάτων κοινωνικών σχέσεων μεταξύ Ελλήνων και Οθωμανών. Αν δυσκολευόμαστε να το πιστέψουμε, έχει να κάνει με τον τρόπο που διδαχτήκαμε την ιστορία. Ωστόσο δεν συναινώ και με όσους υποστηρίζουν πως δεν υπήρξε σκλαβιά και καταπίεση κατά την Οθωμανοκρατία. Δεν λέει αυτό το Ιμαρέτ. Άλλο οι εξουσίες κι άλλο οι απλοί άνθρωποι. Και βέβαια  διαφορετική η κάθε χρονική περίοδος, αλλά και ο τόπος. Μέσα από μια έρευνα που κράτησε τρία χρόνια μεταφέρθηκα σ’ αυτήν την εποχή, ζώντας σαν σε παράπλευρη πραγματικότητα, και προσπάθησα να τη αναπαραστήσω με τον πιο πιστό τρόπο.

Στο Ιμαρέτ μιλάτε για μια φιλία ανάμεσα σε δυο αλλόθρησκους. Την έχετε ζήσει αυτού του είδους τη σχέση στη δική σας ζωή;

Δεν έτυχε να έχω ανάλογη φιλική σχέση, όμως γνωρίζω παραδείγματα είτε από διηγήσεις, είτε μέσα από την έρευνα μου. Ο παππούς της Κυπρίας συζύγου μου, μιλούσε για τον φίλο του τον Γιασάρ, στη Λάρνακα, στον οποίον μετά τη σύλληψή του κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος εναντίον του Μακαρίου και την εισβολή των Τούρκων το 1974, όλη η οικογένεια τού πήγαινε τρόφιμα στην αυλή του σχολείου όπου τον κρατούσαν ώσπου να γίνουν οι ανταλλαγές αιχμαλώτων (όπως έκαναν και πολλοί Κύπριοι για άλλους τουρκοκύπριους).

Η  βράβευση σας από ΕΚΕΒΙ σας ενεθάρρυνε να γράψετε κάτι καινούργιο;

Το βραβείο αναγνωστών αποτελεί για μένα μεγάλη τιμή και αναμφίβολα μου δίνει δύναμη, ενώ παράλληλα με γεμίζει ευθύνες. Ο δρόμος μου ωστόσο στη λογοτεχνία δεν καθορίζεται από τα βραβεία. Ήδη, πολύ πριν από το βραβείο καταγίνομαι με ένα νέο μυθιστόρημα.