Νέο μυθιστόρημα "γινάτι-Ο σοφός της λίμνης"

Γιάννης Καλπούζος, νέο μυθιστόρημα

 Τίτλος: «γινάτι», υπότιτλος: «Ο σοφός της λίμνης»

Ημερομηνία κυκλοφορίας 22 Μαρτίου 2018

σελίδες 576

Λίγα λόγια για το μυθιστόρημα

Ο Ζώτος και η Τουρκογιαννιώτισσα Χαβαή, με την πολυκύμαντη ερωτική τους σχέση, ο αινιγματικός και σοφός βαρκάρης σιορ Δονάτος, μια γυναίκα-αράχνη, με μάτια ωσάν σε κατάνυξη προσευχής αλλά και φλεγόμενους δαίμονες εντός τους, ο λούστρος Εβραίος Γιάκος, ο φλύαρος σαν σπουργίτι Βιργίλης (βλάχικης καταγωγής), ο σατανικός εμπειρικός γιατρός Μαργαζής και ο τυχοδιώκτης παπα-Λέρας, ο οποίος καυχιέται ότι εκδύει τις γυναίκες από τα αμαρτήματα και από τα εσώρουχα, μπλέκονται στο γαϊτανάκι που υψώνει ως μιαρή ή ευλογημένη έκρηξη το γινάτι με αφορμή έναν φόνο, μια αυτοκτονία, τον φόβο της αντεκδίκησης, την καταφρόνια της κοινωνίας, τη θρησκεία, τον πλούτο, τη φτώχεια, τη ζήλια, τον πόθο, κάποια ανομολόγητα εγκλήματα που θα συμβούν κατά τη Μικρασιατική εκστρατεία, την εθνική ταυτότητα και τον διάβολο ή τον άγγελο που κρύβει καθένας μέσα του. Και κυλά η ζωή τους πότε σαν αγριεμένο ποτάμι και πότε σαν γλυκασμός της άνοιξης.

Πρωταγωνιστές και δευτεραγωνιστές πορεύονται στα χρόνια της ιταλικής κατοχής των Ιωαννίνων του 1917∙ της πρώτης απόπειρας δημιουργίας Ρουμάνικου πριγκιπάτου στην περιοχή της Πίνδου∙ της εξόρυξης πετρελαίου στη Δραγοψά (όπου επιχειρούνται ξανά έρευνες από το 2015)∙ της εκστρατείας στη Μικρά Ασία∙ της προσφυγιάς Μικρασιατών και Ποντίων, αλλά κι εκείνης των Τουρκογιαννιωτών∙ του διχασμού των Ελλήνων σε βενιζελικούς και αντιβενιζελικούς∙ και της μάστιγας της ληστοκρατίας στην Ήπειρο, της οποίας την ύπαιθρο λυμαίνονταν διαβόητοι λήσταρχοι με πολυμελείς συμμορίες (ενίοτε δρούσαν και εντός των πόλεων), ενώ έφταναν να απαγάγουν μέχρι βουλευτές.

Συνάμα οι ήρωες ακολουθούν τα βήματα Εβραίων, Βλάχων, Σαρακατσάνων και όσων Τουρκογιαννιωτών δεν ανταλλάχθηκαν ως αλβανικής καταγωγής ή χατιρικά, και γενικότερα την ταραγμένη χρονική περίοδο πριν από το 1922 και κατά την πρώτη δεκαετία του Μεσοπολέμου με στρατιωτικά κινήματα, επαναστάσεις και κυβερνήσεις επί κυβερνήσεων.

Στο υπόστρωμα της μυθοπλασίας αναπαριστάνεται ολόκληρη εκείνη η εποχή (1917-1929) και προκύπτουν, μέσα από τη δράση των ηρώων, οι νοοτροπίες, οι συμπεριφορές, τα ήθη, η μόδα, κατάρες, ευχές, μάγια και τόσα άλλα.

Συγχρόνως το βιβλίο πραγματεύεται κοινωνικά, διαχρονικά και πανανθρώπινα ζητήματα όπως η συνύπαρξη (χριστιανών και μουσουλμάνων μετά το 1913, όταν ο υποτακτικός γίνεται αφέντης, ή με τους Εβραίους), οι πολυσχιδείς εκφάνσεις της ψυχής, η αγριότητα που κρύβουμε εντός μας και μπορεί να μας μετατρέψει στον πόλεμο και σε άλλες περιστάσεις σε ανδρείους ή σιχαμερούς και ποιος δικαιούται να ονομάζεται Έλληνας. Ασχολείται εκτεταμένα και με το γινάτι είτε ως ξεροκεφαλιά, θυμό, εκδικητικότητα και ούτω καθεξής, είτε ως δημιουργικό και γόνιμο πείσμα.

Στο μυθιστόρημα συνυφαίνονται το ερωτικό στοιχείο, το μυστήριο, η περιπέτεια, το αναπάντεχο, το άγριο και το ήμερο, οι έντονα συγκινητικές στιγμές και πάμπολλοι ανθρώπινοι χαρακτήρες, με τα πάθη, τις προσδοκίες, τα προτερήματα και τα ελαττώματά τους, ενώ υπόσχεται μέσω της αναπαραστατικής δύναμης της γλώσσας την αναγνωστική ευφορία.

Στην ίδια πατρίδα συνυπάρχουν ή συγκρούονται διαφορετικοί κόσμοι, ομάδες και άτομα∙ σμίγουν ή αποχωρίζονται τα όνειρα κι ανακατώνονται τα αίματα, οι θρησκείες και οι γλώσσες∙ κι όλα συμβαίνουν με επίκεντρο τα Γιάννενα, την πόλη των θρύλων και της μυστηριακής γοητείας.

ΠΟΙΗΣΗ ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΛΠΟΥΖΟΣ

Έκδοση 9 Νοέμβρη 2017

Ο τόμος «Ποίηση 2000-2017» του Γιάννη Καλπούζου περιλαμβάνει σε επανέκδοση τις συλλογές: «Έρωτας νυν και αεί» και «Το παραμιλητό των σκοτεινών Θεών», επιλεγμένα και επιμελημένα ποιήματα από τη συλλογή «Το νερό των ονείρων», καθώς και 50 νέα ποιήματα ως ξεχωριστή ενότητα με τίτλο «Νυχτέρι».

Δείγμα γραφής:

Αφετηρία και τερματισμός

Όλοι ξεκινούν για τη δόξα.

Στον δρόμο κάποιοι γίνονται ποιητές.

……

(Απόσπασμα από "Το νερό των ονείρων")

Ήμουν βουνό

ήσουν θάλασσα

κι άλλο τρόπο δεν είχαμε να έλθουμε κοντά.

Έκανες εσύ τα όνειρά σου βροχή και χιόνι

κι έκανα τα όνειρά μου ρέματα και ποτάμια

κι έτσι μένουμε

δεμένοι με το νερό των ονείρων.

……

(Απόσπασμα από το "Έρωτας νυν και αεί")

Έρωτας

– Η λόγχη του ήλιου

– Η αγκαλιά της γης

– Η βροχή στις πληγές των βράχων

– Ο αντίλαλος των γκρεμών

– Το σχισμένο πουκάμισο της ομίχλης

– Η ρότα που αφήνει πίσω του το αλέτρι

– Ο εσπερινός των σπουργιτιών

– Το χιλιογεννημένο που φαντάζει πρωτόπλαστο

– Το σάστισμα του νερού, στη βουτιά του Απόλλωνα

Συλλογή διηγημάτων: Κάποιοι δεν ξεχνούν ποτέ

Στις 27 Απρίλη 2017 κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός η συλλογή διηγημάτων του Γιάννη Καλπούζου με τίτλο: «Κάποιοι δεν ξεχνούν ποτέ», η οποία θα παρουσιαστεί στον Ιανό (Σταδίου 24, Αθήνα), Τρίτη, 2 Μάη, 8:30 μ.μ. με τη συμμετοχή  της Θεοδώρας Σιάρκου, της Έφης Καραγιάννη και του Ηπειρώτικου μουσικού σχήματος «Λαλητάδες».

Πρόκειται για δεκαεννιά διηγήματα και μία σύγχρονη παραλογή, για τον έρωτα, τον γενέθλιο τόπο ως παντοτινή πατρίδα, τις αποχρώσεις των ονείρων, την εξουσία της φήμης, την τραγικότητα της μοναξιάς, την κοινωνική μειονεξία, τους «επικίνδυνους» ποιητές, το βάπτισμα στο αίμα της τέχνης, τα θηρία που μας τρώνε ψυχή, νου και κορμί, τη θεά φύση και τη γυναίκα-ζωή.

Τα 18 από τα παραπάνω διηγήματα είχαν κυκλοφορήσει το 2002 από τις εκδόσεις Κέδρος με τίτλο: «Μόνο να τους άγγιζα». Ωστόσο έχουν ξαναδουλευτεί στο σύνολό τους, τόσο ως προς τη γλώσσα, όσο και ως προς αρκετά σημεία της πλοκής τους.

Κάποιοι δεν ξεχνούν ποτέ

Διηγήματα και μια παραλογή

1. «Κάποιοι δεν ξεχνούν ποτέ».  Στα μάτια μιας καλογριάς τα εικονίσματα παίρνουν τη μορφή του πρώην αγαπημένου της και παλεύει με τη λησμοσύνη, τον έρωτα, την αμαρτία και τη συνείδησή της, μέχρι που επεμβαίνει η ηγουμένη.

2. «Λουνέμα». Το τυχαίο συμβάν φέρνει στον δρόμο του ήρωα την ιδανική γυναίκα στο πρόσωπο μιας τσιγγάνας, η οποία έχει την ικανότητα να ανιχνεύει τον εσωτερικό του κόσμο. Ψέμα ή αλήθεια; Ονειρικός πόθος ή απολογισμός πεπραγμένων; Όπως και να ‘χει, τα θέλω και τα πρέπει, οι συμβάσεις μιας διαμορφωμένης ζωής και οι αποφάσεις που πάρθηκαν ή όχι μεταβολίζονται σε ποιητικό και αφηγηματικό δρώμενο.

3. «Ο Κάδος». Κάποιος άγνωστος κλείνεται σ’ ένα κάδο σκουπιδιών, ενώ ο ήρωας τον παρακολουθεί χωρίς να παρεμβαίνει. Η απόσταση απ’ τους άλλους, η άνοδος και η πτώση, η επιτυχία και η αποτυχία, το θήραμα και ο κυνηγός, η δημόσια εικόνα και η ιδιωτική, η απομόνωση και ο ατομικισμός, η ματαιότητα της ύπαρξης και το παμφάγο του ανθρώπου, η υποκρισία και η τρομολαγνεία, η τόσο διαφορετική πρόσληψη των γεγονότων και κατ’ επέκταση του κόσμου από τον καθένα κι εν τέλει ο ρόλος που, είτε το θέλουμε είτε όχι, μοιράζει για όλους ο σκηνοθέτης της ζωής.

Παρουσιάσεις του μυθιστορήματος "σέρρα-Η ψυχή του Πόντου" στην Κύπρο

Τέσσερις παρουσιάσεις για το μυθιστόρημα "σέρρα-Η ψυχή του Πόντου" στην Κύπρο. Λάρνακα, Λευκωσία, Πάφος, Λεμεσός.

ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΕΡΡΑ

15 Κριτικές για το "σέρρα-Η ψυχή του Πόντου"

(Κατερίνα Τσεμπερλίδου, Δέσποινα Καρυπίδου, Άγγελος Πετρουλάκης, Ιάκωβος Δ. Μιχαηλίδης, Τέσυ Μπάιλα, Σωτηρία Παπαρσένη, Θεοδώρα Βοϊβόντα, Ελευθέριος Α. Μανδαλιανός, Ευδοκία Φανερωμένου, Ελένη Πλακίδα, Ιωάννα Καρατζαφέρη, Δημήτρης Μουρατίδης, Μπάμπης Δερμιτζάκης, Αριστείδης Καρεμφύλλης, Δήμητρα Κωλέτη).

1. Γράφει η Κατερίνα Τσεμπερλίδου

«Αυτό το μυθιστόρημα θα το λατρέψεις»

http://www.tsemperlidou.gr/katerina/small-breaths-of-happiness-k-blog/serra-psichi-tou-pontou

Γιάννης Καλπούζος

Σέρρα, η ψυχή του Πόντου

Εκδόσεις Ψυχογιός

Ένα εκπληκτικό έπος. Το έπος του Ποντιακού Ελληνισμού από την πένα του Γιάννη Καλπούζου. Δεν γράφονται συχνά τέτοια βιβλία, τέτοιες ιστορίες. Ένα αριστουργηματικό μυθιστόρημα, που μιλάει στην ελληνική ψυχή και ξυπνάει μνήμες σε όσους κατάγονται από την εύφορη γη του Πόντου.

-Κάθε σελίδα του βιβλίου κρύβει συγκινήσεις, περιγράφει γεγονότα, επιφυλάσσει συνεχείς ανατροπές. Είναι τόσο πυκνογραμμένο, που το απολαμβάνεις αργά, σελίδα τη σελίδα, δεν βιάζεσαι να φτάσεις στην τελευταία. Έχει το χάρισμα της σοκολάτας της λογοτεχνίας. Όπως απολαμβάνεις κάθε κομμάτι σοκολάτας χωρίς να βιάζεσαι, έτσι συμβαίνει και με το μυθιστόρημα του Γιάννη Καλπούζου, θέλεις να καταγράψεις μέσα σου, να αφομοιώσεις, να απολαύσεις, όλες τις περιγραφές, τους ήρωες, την απίθανη ποιητική, λογοτεχνική γλώσσα, τη συμπυκνωμένη του σοφία.

-Ο Καλπούζος είναι χαρισματικός λογοτέχνης και ποιητής, δεν είναι απλά συγγραφέας.

Γράφει για το "σέρρα" η φιλόλογος Ρούλα Βουράκη

Το «σέρρα» και ο ίσκιος του

Τι χρειάζεται περισσότερο μια πεζογραφική αφήγηση για να γίνει από ενδιαφέρουσα συγκλονιστική;

Τίποτε άλλο πέρα από την αλήθεια. Μοιάζει με τον αμάραντο αποκαλύπτουν οι σελίδες του ιστορικού μυθιστορήματος «σέρρα». Δεν μαραίνεται ποτέ, αλλά τη βρίσκεις δύσκολα, δυσκολότερα ακόμη, όταν χάνεται στις υπόγειες στοές της ιστορίας. Η αρματωσιά της όμως, σαν τη βρεις, μεταπλάθει τα αφηγούμενα κάτι παραπάνω από πειστικά σε διαχρονικά. Με το βαρύτιμο αυτό φορτίο η συγγραφική πένα του Γιάννη Καλπούζου διαπερνά μυθοπλαστικά την ταραχώδη ιστορία του διαπολιτισμικού Πόντου στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, αποτυπώνει τον πολύπαθο βίο του και αποκρυπτογραφεί την ψυχή του ακολουθώντας τον ρυθμό του πυρρίχιου πολεμικού χορού που κρατά από τους ομηρικούς χρόνους, κοινωνεί ζώντες με νεκρούς και κοσμεί με το όνομά του: σέρρα το εξώφυλλο του μυθιστορήματος για να θυμίζει πριν από κάθε ανάγνωση ότι «κοιτάς μπροστά, όταν δεν ξεχνάς από πού έρχεσαι».

Επιβάτες – αναγνώστες όλοι εμείς μιας θλιβερής αμαξοστοιχίας του χρόνου ακολουθούμε τις πολεμικές και ειρηνικές διαδρομές που η μυθοπλασία του «σέρρα» επιλέγει να οδηγήσει την πλοκή πάνω στις ράγες των μύθων και της ιστορίας. Στάση πρώτη στον Πόντο του πρώτου παγκοσμίου πολέμου, στην Τραπεζούντα και στην Ορντού. Στάση δεύτερη στη Σοβιετική Ένωση την πρώτη μετεπανασταστική περίοδο με το σταλινικό καθεστώς, τα  στρατόπεδα εργασίας στη Σιβηρία και τις στέπες του Καζακστάν. Γνωρίζουμε τον συνεπιβάτη μας Γαληνό Φιλονίδη, θεματοφύλακα των χρηστών ηθών της εποχής του, καθώς η φωνή του εναλλασσόμενα από πρώτο σε τρίτο πρόσωπο ελεύθερου πλαγίου λόγου μάς συστήνει Ρωμιούς, Οθωμανούς, Νεότουρκους και Κεμαλιστές, Ρώσους πολιτικούς και κατασκόπους. Παίρνουμε μέρος στον μικρόκοσμο και μακρόκοσμο των διαγραφόμενων σχέσεων των ηρώων διαπροσωπικά, διαφυλετικά, δημόσια και παραπολιτικά, ενώ το συναίσθημά μας παρελκόμενο αναρριχάται στις τραγικές κορυφώσεις που αναπόφευκτα γεννά η δραματική αφήγηση της Γενοκτονίας Ποντίων και Αρμενίων που προσβάλλει και ακυρώνει τον πολιτισμό και τον ανθρωπισμό αντίστοιχα, εκεί που ο εθνικισμός και η μισαλλοδοξία συνθλίβουν το πρόσωπο του Θεού και του ανθρώπου.

Στα περισσότερα σημεία η αναγνωστική εμπειρία παραπέμπει σε μέθεξη θεατρικού δρώμενου δομημένου σε πολυεπίπεδο σκηνικό και σκηνοθετημένου αριστοτεχνικά στην απόδοση των χαρακτήρων, στην εναλλαγή των σκηνών και στο μεταξύ τους δέσιμο υποβάλλοντας τον δέκτη με τη φυσικότητα διαδοχής τόπων, γεγονότων και τοπίων όμοια με την εξίσου φυσική αλλαγή των εποχών του χρόνου. Η ατμοσφαιρική επένδυση των αφηγούμενων συνηγορεί στα παραπάνω, καθώς παραλλάσσεται από την πολεμική αχλύ του φόβου και της καχυποψίας, στην αοριστία του πολιτικού κλίματος, στην πολύμορφη εμπορική και πνευματική κίνηση του Πόντου και της Σοβιετικής Ένωσης και στην αισθαντικότητα του ερωτικού αισθήματος που μετεωρίζει τον Γαληνό ανάμεσα σε δύο γυναίκες διαφορετικού βιοθεωρητικού συστήματος, την Φιλάνθη και την Ταλίν που αφήνουν με τον δικό της τρόπο η καθεμία τα ίχνη της στην ψυχή του.

Παρουσιάσεις για το μυθιστόρημα "σέρρα-Η ψυχή του Πόντου"

10/5 Τρίτη, Καρδίτσα. Aίθουσα Theatro ξενοδοχείου ARNI, Καραϊσκάκη 4 Ώρα: 19:30


11/5 Τετάρτη, Τρίκαλα. Μουσικό στέκι "Μανδραγόρας" Στρατηγού Σαράφη 12 1ος όροφος. Ώρα: 8:00 μ.μ.


12/5 Πέμπτη, Λάρισα. Χατζηγιάννειο Πνευματικό Κέντρο. Ώρα: 20:30


13/5 Παρασκευή, ΔΗΜΟΣ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ-ΜΕΝΕΜΕΝΗΣ. Κινηματοθέατρο ΑΣΤΡΟΝ, Κομνηνών και Χρ. Σμύρνης, Μενεμένη. Ώρα: 20:00


14/5 Σάββατο, Αριδαία Βιβλιοπ. Χώρος: Εύξεινος Λέσχη Αλμωπίας (Παύλου Μελά 87). Ώρα: 19:30


15/5 Κυριακή, Βέροια. Αίθουσα Μορφωτικού Αθλητικού Συλλόγου "Η ΚΑΛΛΙΘΕΑ", Κομνηνών 42. Ώρα: 19:30


16/5 Δευτέρα, Πτολεμαΐδα. Πνευματικό Κέντρο Πτολεμαΐδας. Ώρα: 20:00


17/5 Τρίτη, Κρύα Βρύση.


18/5 Τετάρτη, Καστοριά


19/5 Πέμπτη, Αμύνταιο


20/5 Παρασκευή, Γρεβενά


21/5 Σάββατο, Ιωάννινα


22/5 Κυριακή, Ηγουμενίτσα


23/5 Δευτέρα, Αγρίνιο


24/5 Τρίτη, Πάτρα


25/5 Τετάρτη, Μεσολόγγι, Διέξοδος.


.........................................................................................................


3/6 Χανιά και συνέχεια στις άλλες πόλεις της Κρήτης.